Маданият вазирлигининг «Клооп»га маълум қилишича, 2021 йилнинг августидан 2023 йилнинг ноябрь ойи охиригача бўлимга ОАВ устидан «Ишончсиз (ёлғон) ахборотни ҳимоя қилиш тўғрисида»ги қонун доирасида 28 та шикоят келиб тушган.
Маданият вазирлиги маълумотларига кўра, ушбу шикоятлардан еттитаси контент ўчирилганлиги, ижтимоий тармоқларни қўллаб-қувватлаш хизматлари билан келишувлар йўқлиги ва ҳоказолар туфайли қайтарилган.
Учта шикоят асосида aryba.kg ва nazarnews.org сайтларидан материалларни олиб ташлаш тўғрисида қарор қабул қилинган. Битта шикоят рад этилган. Иккита шикоят натижаларига кўра, 24.kg ва nazarnews.org нашрларининг веб-сайтини блоклаш тўғрисида қарор қабул қилинган, бироқ кейинчалик шикоятга сабаб бўлган материаллар олиб ташланганлиги сабабли қарор бекор қилинган.
Учта шикоят асосида respublica.kg, «Азаттык» ва «Клооп». respublica.kg, сайтлари 2 ойга блокланган.
Маданият вазирлигининг раҳбар ўринбосари Чингиз Эсенгул ўғлининг сўзларига кўра, 2023 йилда Маданият вазирлигига оммавий ахборот воситалари устидан 77 та шикоят келиб тушган (фейк маълумотлар тўғрисидаги қонунга мувофиқ эмас). Унинг тушунтиришича, бу баёнотлар фақат чора кўриш ёки бирон-бир ОАВни блокировка қилиш мақсадида эмас, балки турли сабабларга кўра ёзилган.
«Агар фуқаро ёки юридик шахс оммавий ахборот воситалари ўз обрўсига путур етказаётганини эълон қилмоқчи бўлса, бу ҳолда ёзма ариза билан бизга мурожаат қилишлари мумкин. Шикоят олган оммавий ахборот воситаларини 24 соат ичида кузатиб борамиз. Агар аризада кўрсатилган нарса ҳақиқий бўлиб чиқса ва ҳужжатлар билан тасдиқланса, биз Рақамли ривожланиш вазирлиги орқали огоҳлантириш берамиз», — деди расмий.
Фейклар ҳақидаги қонун
«Ишончсиз (ёлғон) ахборотдан ҳимоя қилиш тўғрисида»ги қонун Президент Садир Жапаров томонидан 2021 йилнинг август ойида имзоланган. Ҳужжатга кўра, расмийлар, уларнинг фикрича, сохта маълумотлар эълон қилинган исталган веб-сайтни суд қарорисиз блоклаши мумкин.
Қонун имзоланишидан олдин ҳам ҳуқуқ ҳимоячилари, ҳуқуқшунослар ва фуқаролик жамияти бунга қарши чиқди. Ҳуқуқшуносларнинг қайд этишича, бу фуқароларнинг сўз эркинлиги бўйича конституциявий ҳуқуқларини қўпол равишда бузади ва интернетда давлат тсензурасини ўрнатади.
Биринчи блокировкалардан сўнг Медиа сиёсати институти ҳуқуқшунослари сохта янгиликлар тўғрисидаги қонун «ҳокимиятнинг ҳаракатларини кузатувчи ва фуқароларга ҳукумат қандай ишлашини тушунишга ёрдам берувчи маълумотларни ошкор қилувчи оммавий ахборот воситаларига қарши маъмурий ресурс» эканлигини айтишди.
