Вазирлар Маҳкамаси 1-февралдан бошлаб патентнинг асосида олиб борилган тадбиркорликнинг 19 турини қисқартириш бўйича қарор чиқарди. Энди ишнинг 86 турининг 67сигина қолади. Бу ҳақда 13-январда Давлат солиқ хизматининг (ДСХ) сайтида маълум қилинди.
Якка тартибдаги тадбиркорлик фаолияти эса, Солиқ маълумотларига кўра, 56 турдан 34 тага қисқартирмоқда, аммо якка тартибдаги меҳнат фаолияти, аксинча, ишнинг 3 тури билан тўлиқланиб, 30дан 33га қадар кўпайтирилмоқчи.
Якка тартибдаги тадбиркорлик фаолияти
ДСХ дан ҳусусий тадбиркорлик фаолиятининг туридан қуйидагилар олинганини билдиришди:
- ҳисоблаш ва нусха кўчириш ускуналарига техник хизмат кўрсатиш;
- тўй салонлари хизматлари;
- караоке хизматлари;
- вақт нуқталаридан фойдаланган ҳолда бозорларда лото ўйинлари;
- гўшт ва парранда гўштидан тайёрланган (шашлик, гриль) тайёр таомларни тайёрлаш ва сотиш;
- нон ишлаб чиқариш (1 шкаф учун).
Тадбиркорлик фаолиятидан меҳнат фаолиятига ўтганлар:
- қуруқликдаги транспорт фаолияти;
- овоз ёзиш ва видеоёзув хизматлари;
- рассомлар фаолияти, шу жумладан расмлар ва портретларни сотиш;
- тадбирларни ва маросимларни (мусиқачилар, бошловчи, рақс ҳамда актёрлик гуруҳлари, бошқа сахна спектакллар) ўтказиш хизматлари.
Ишнинг янги турлари билан қуйидагилар тўлиқланди:
- автомобил воситаларини ювиш хизматлари;
- 3 ўринли ўтирғичдан фодаланиш орқали ҳусусий стоматология хизматлари;
- сауна хизматлари (хизматнинг нархига кўра).
Бундан ташқари, солиқ хизматининг маълумотига кўра, тадбиркорликнинг 16 тури бир пунктга бириктирилиб, 5 тури янги номга ўзгартирилди.
«Шунингдек, ўзининг кўчмас мулкини ижарага бериш бўйича ҳисоблар ўзгарди. Масалан, патентнинг нархи 1 квадрат метр учун аниқланади, аввал эса – хона сонига яраша ҳисобланар эди», — деб билдиришди муассасадан.
Ҳусусий иш фаолияти
Хусусий иш фаолиятидан қуйидаги хизматлар бекор қилинди:
- Итларни ўргатиш;
- умумий қурулиш ишлари;
- электр монтаж ишлари;
- санитария-техник ишлар;
- мобил алоқага ҳисоб юклаш бўйича хизматлар.
Шу билан бирга ҳусусий меҳнат фаолиятининг янги турлари пайдо бўлди:
- I гуруҳдаги ногиронлиги бор шахс томонидан кўрсатилувчи даволовчи уқалаш хизмати;
- уйда ишловчи тикувчиларнинг хизматлари;
- визажистларнинг, сартарошларнинг, маникюр ва педикюр бўйича мутахассисларнинг хизматлари;
- уйдаги 100 квадрат метргача бўлган майдондаги хусусий хаммом хизматлари (майдонига ва жойлашган ерига кўра);
- ер устидаги авто хизмати;
- махсус қурилиш ишлари, жумладан таъмир ишлари.
ДСХдан шахсий меҳнат фаолияти билан шуғулланувчи ҳусусий томонлан ходимларни ёллаш ҳуқуқига эга эмаслигини таъкидладилар. Солиқ хизмати 2023-йилнинг 1-январидан бошлаб мажбурий турда электрон шаклда (электрон патент) ишлаши кераклигини қўшимча қилди.
Бундан ташқари, патентнинг асосидаги солиқнинг тўлов коди ўзгартирилди — аввал — 11122300 коди ишлатилган, энди — 11122200 коди қўлланилади.
«Иши патентнинг асосида қисқартиришга дучор бўлган солиқ тўловчилар солиқ тўлашнинг бошқа режимини танлаши керак. Солиқларни умумий солиқнинг (солиқ солишнинг соддалаштирилган тизими) асосида ёки умумий солиқ режимида тўлаш мумкин», — деб билдиришди ДСХдан.
Аммо Солиқ хизмати патентнинг асосида қисқартирилган ишларнинг тўлиқ рўйхатини эълон қилгани йўқ. Муассасанинг матбуот хизматидан «Клооп»га иш турларининг айрим бир ўхшаш пунктларини релизда эълон қилишмаганини билдиришди, аммо қайсилари эканини аниқ айтишгани йўқ.
Ҳусусий меҳнат фаолияти билан ҳусусий тадбиркорлик фаолиятининг фарқи нимада?
Солиқ кодексига мувофиқ, жисмоний шахс илмий, педагогик (педагогик), ижодий соҳаларда, шунингдек, Вазирлар Маҳкамаси белгилайдиган бошқа соҳаларда мустақил равишда ва ёлланма меҳнат билан шуғулланади.
Якка тартибдаги тадбиркор эса Қирғизистон ҳудудида ташкилот тузмасдан тадбиркорлик фаолиятини амалга оширувчи, шу жумладан, Солиқ кодексида белгиланган вазифаларни бажариш юкланган деҳқон (фермер) хўжалиги фаолиятини амалга оширадиган жисмоний шахсдир.
«Якка тартибдаги тадбиркор Кодекс талабларига мувофиқ якка тартибдаги меҳнат фаолияти билан шуғулланадиган жисмоний шахс сифатида тан олинмайди», — дейилади ҳужжатда.
