Бугунги кунда Ўш шаҳридан ва Ўш вилоятидан Сурия, Афғонистон ҳамда Ироққа 734 нафар фуқаро чиқиб кетган — уларнинг ичидан 64 нафари вафот этиб, яна 104 нафари қамоқда жазо ўтамоқда. Бу ҳақда МХДҚнинг Ўш ва Ўш вилояти бўйича бошқармасининг етакчиси Токтосун Сабиров Жогорку Кенешнинг ҳуқуқ тартиби, жиноятчилик билан курашиш ҳамда коррупцияга қарши ҳаракатланиш бўйича қўмитанинг кўчма йиғинида билдирди.
Сабиров Қорасув, Новқат, Аравон ҳамда Ўзган туманларининг, шунингдек Ўш шаҳрининг турғунлари рўйхатда турганини айтди.
Суриядаги фуқаролик уруши 2011-йилдан бери давом этиб келмоқда.
Қирғизистон ҳукуматининг маълумотига кўра, Сурияга 700дан ортиқ қирғизистонлик кетган — уларнинг бир қисми вафот этган деб ҳисобланади, аммо омон қолган аёллар билан болалар бор экани ҳам маълум. Улар Сурия ва Ироқдаги қочқинлар учун лагерга жойлаширилган, аммо уларнинг аниқ сони номаълум.
Қирғизистонликларни Суриядаги уруш ҳудудига ёллашнинг юқори чўққиси 2014-2015-йилларга тўғри келади. Бу вақтда ёлланганларнинг тахминий 70 фоизи мамлакатнинг жанубидан кетган. Сурияга кўчиб кетиш ташаббусини эркаклар кўтаришади, улар «муқаддас урушга» ўзлари билан бирга хотинларини ва болаларини ҳам олиб кетишади.
Қирғизистонликлар бир неча йиллардан бери расмийлардан террорчи гуруҳлар томонидан ёлланган аёллар ва болаларни Суриядаги жанговар зонадан олиб чиқишни сўраб келади. Ҳатто қирғизистонлик фаоллар Сурия ва Ироқдан ўз ҳисобидан 150 нафар она-болани Қирғизистонга қайтариб келишга ҳамда уларни реабилитациялашга тайёр эканини билдирган.
2020-йилнинг август ойида Сурияга кетган қирғизистонликларнинг яқинлари ўша вақтдаги президент Сооронбай Жээнбековга мурожаат қилиб, аёллар билан ёш болаларни мамлакатга олиб келишга ёрдам беришни илтимос қилган. Акциянинг иштирокчилари ҳозирда Суриядаги «Аль-Хол» қочқинлар лагерида юздан ортиқ қирғиз аёллари юрганини ҳамда уларни ҳар бирининг бир неча болалари бор эканини айтиб беришган.
Қирғизистон 2021-йилнинг март ойида ўз фуқароларини уруш бўлаётган ҳудудлардан эвакуация қилишни ваъда қилган. Уларни Қирғизистонга олиб келиш ҳақида ҳам сўз бўлган. Аммо коронавирус пандемияси сабаб иш тўхтаб қолган.
2021-йилнинг март ойида Қирғизистон Суриядаги болаларнинг бир қисмини олиб келган. Яқин Шарқдан қайтарилган 79 бола Чуй вилоятидаги болалар марказига жойлаштирилган — улар билан Қирғизистоннинг президенти Садир Жапаров учрашган.
2 ёшдан 18 ёшгача репатриация бўлган болалар марказда реабилитациядан ўтган. 2021-йилнинг 23-сентябрида эса қирғиз ТИВнинг етакчиси Руслан Казакбаев Қизил хочнинг президенти Питер Мауэр билан учрашган. Учрашувда Мауэр Қирғизистонга ёш қирғизистонликларни Суриядаг қайтаришга ёрдам кўрсатишга тайёрлигини билдирган.
