Президент маъмурияти Қирғизистон медиа ҳамжамиятининг танқидига сабаб бўлган «Оммавий ахборот воситалари тўғрисида»ги қонун лойиҳасининг бешинчи таҳририни тақдим этди.
Қонун лойиҳасининг янги таҳририда барча веб-сайтлар оммавий ахборот воситаларига киритилган таъриф мавжуд. Бундан ташқари, ҳужжатда ОАВ давлат қайта рўйхатидан ўтказиш тартиб-таомилидан ўтмаган ёки рад этилган бўлса, уни рўйхатдан ўтказиш ҳақиқий эмас деб топилишига кўра нормалар сақланиб қолди.
Шунингдек, Kaktus.media хабарига кўра, ҳужжатда ОАВни рўйхатдан ўтказиш Рақамли ривожланиш вазирлигида бўлиши кераклиги кўрсатилган.
«Мураккаб рўйхатдан ўтиш тартиби, кўплаб маълумотларни тақдим этиш зарурати, жумладан, веб-сайтларни қандай тақдим этиш кераклиги аниқ эмас. Масалан, “оммавий ахборот воситаларининг максимал миқдори”ни кўрсатиш керак»— дейилади нашрда.
Қонун лойиҳасида таклиф этилаётган янги нормалардан бири фақат давлат рўйхатидан ўтган оммавий ахборот воситаларининг расмий тадбирларини аккредитация қилишдир. Шу билан бирга, давлат органлари, маҳаллий ўзини ўзи бошқариш органлари томонидан расмий хабарлар ва материалларни, шунингдек норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни чоп этиш учун ташкил этилган оммавий ахборот воситалари рўйхатдан ўтишдан озод қилинади.
Шунингдек, ҳужжатнинг моддаларидан бирида оммавий ахборот воситаларидан “ахоли саломатлиги ва маънавиятига зарар етказувчи порнография, бир жинсли никоҳлар, зўравонликка сиғинишни ва шафқатсизликни тарғиб қилувчи материалларни тарқатиш учун фойдаланмаслик керак” деган матн пайдо бўлган.
ОАВ ҳақидаги қонун лойиҳаси
Президент маъмурияти 2022-йил сентябрида ОАВ тўғрисидаги қонун лойиҳасини ишлаб чиқди. Унга кўра, анъанавий ОАВ билан бир қаторда веб-сайтлар ҳам рўйхатдан ўтиши керак бўлган қоидани қўшиш таклиф қилинмоқда, шунингдек, оммавий ахборот воситаларини рўйхатдан ўтказиш ва қайта рўйхатдан ўтказиш тартиби мураккаблаштирилмоқда.
Шундан сўнг ҳуқуқшунослар ҳужжатни танқид қилиб чиққан,, чунки улар бу ҳужжат ёрдамида “ҳозирги ҳукуматга норози бўлган веб-сайтларни йўқ қилмоқчи” ва оммавий ахборот воситаларининг ишига халақит бермоқчи, деб ҳисоблашди. Адвокатларнинг таъкидлашича, ушбу ҳужжат билан расмийлар "фикрлар плюрализмига қатъий тақиқлар" ўрнатмоқчи.
Танқидлар фонида президент маъмурияти қонун лойиҳасини якунлаш учун ишчи гуруҳ тузишга рози бўлди. Унинг таркибига президент маъмурияти аъзолари, ОАВ вакиллари ва мустақил ҳуқуқшунослар кирди. Ўшандан бери ҳужжатнинг тўртта варианти мавжуд эди, аммо ҳуқуқшуносларнинг фикрига кўра, у деярли ўзгармаган.
Март ойида “Адилет” юридик клиникаси ҳуқуқшунослари ҳам президент маъмуриятини ҳуқуқшунослар ва жамоатчиликнинг қонун лойиҳаси бўйича тавсияларини инобатга олмаётгани учун танқид қилган эди.
