Парламентниинг спикери Нурланбек Шакиев 15 ноябрь куни Бишкекда сўз эркинлигига бағишланган давра суҳбатида нутқ сўзлади. Жогорку Кенеш раҳбари Қирғизистондаги оммавий ахборот воситалари салбий хабарлар ёзишни афзал кўраётганидан шикоят қилди. Унинг фикрича, бу салбий хабарлар кўпроқ ўқилиши билан боғлиқ.
«Очиқ гапираман, афсуски, бизда жуда кўп салбий нарсаларни эълон қиламиз. Оммавий ахборот воситаларида маълумотларнинг 90% салбий. Ҳозир ҳам очинг, қаранг. Кимнидир талон-тарож қилишди, зўрлашди, ўлдиришди, калтаклашди - афсуски, бундай хабарлар. Мен нима учун бу содир бўлаётганини сўрадим, улар менга жавоб беришди, агар улар ижобий бўлса, унда қарашлар бўлмайди. Ўқишмайди», — деди Шакиев.
Шакиев салбий ҳодисалар ҳақида ҳам ёзилиши керак, лекин улар ижобий янгиликлар билан бирга бўлиши керак, деб ҳисоблайди.
«Бундан ҳам кўпроқ ижобий нарсалар бўлиши керак. Ахборот хавфсизлиги бор, буни биласиз. Келинг, ижобий томонларга кўпроқ эътибор қаратайлик. Сўнгги пайтларда мамлакатда кўплаб ижобий ишлар бўлмоқда», — деди Шакиев.
Мутахассисларнинг фикрича, кўплаб таваккалчиликларни ўзида мужассам этган «Оммавий ахборот воситалари тўғрисида»ги қонун лойиҳасига Шакиев давра суҳбатида шундай фикр билдирди.
«Таклифларингизни қонун доирасида билдирасиз. Биз буни албатта парламентда муҳокама қиламиз. Кейин бу қонун келажак учун ишлаши керак. Ҳар қандай қонун бугун учун эмас, эртанги кун учун ишлаб чиқилиши керак», деди ва барча таклифлар инобатга олинишини қўшимча қилди.
ОАВ ҳақидаги қонун лойиҳаси
Президент маъмуриятининг ахборот сиёсати хизмати «Оммавий ахборот воситалари тўғрисида»ги қонун лойиҳасинининг ўзига тегишли версиясини сентябрнинг охирида жамоатчилик муҳокамасига қўйган эди.
Агар ҳужжат маъқулланса, Қирғизистонда фаолият юритаётган оммавий ахборот воситалари қайта рўйхатдан ўтишга (ёки рўйхатдан ўтишга) бор-йўғи икки ой вақт олади. 2023-йилнинг 1 июнигача қайта рўйхатдан ўтишга (ёки қайд этилишга) улгурмаган нашрлар автоматик тарзда тугатилади.
Қонун лойиҳасининг асосли эслатмасида президент маъмурияти ОАВ ҳақидаги амалдаги қонун «маънавий жиҳатдан эскиргани», янги қонуннинг мақсади эса «бўшлиқлар»ни бартараф этиб, «ОАВни рақамли телекоммуникация тармоқларида, жумладан “интеренет” тармоқларида тартибга солишни бошлашни» мақсади қилади дейди.
Амалдаги қонун 30 йил аввал қабул қилингани рост. Аммо, Медиа Полиcи институти экспертларининг фикрича, янги қонун лойиҳасининг пайдо бўлиши ҳозиргисининг эскирганлиги билан боғлиқ эмас. Экспертлар президент маъмурияти янги қонун ёрдами билан «ҳозирги ҳукуматга ёқмаган веб-сайтларни йўқ қилмоқчи» деб ҳисоблашади.
«Адилет» юридик клиникаси ҳам янги қонун лойиҳаси мамлакатга «ОАВнинг ишига аралашишга ва уни тартибга солишга асоссиз кенг имкониятлар беради» деган хулосага келган. Ҳуқуқшуносларнинг фикрича, қонун лойиҳасининг ушбу варианти «ҳар қандай демократик жамиятнинг ажралмас қисми бўлган фикр плюрализмига қарши қатъий тақиқларни ўрнатишга» қаратилган.
«Клооп» лойиҳани ўрганиб чиқиб, у Россиянинг оммавий ахборот воситалари тўғрисидаги «аждарҳодек» қонуни билан 95% бир хил эканига амин бўлди. Аммо айни пайтда ундан ҳам қаттиқроқ!
