13-октябрда 30 нафарга яқин киши «Азаттык», «Клооп» ва Kaktus Media нашрларига қарши норозилик акциясини ўтказишди. Улар «Азаттык» радиосининг Бишкек шаҳридаги биноси олдида йиғилди.
Норози гуруҳ « “Азаттык”, “Клооп”, “Кактус” кетсин», « “Азаттык” — халқ душмани», «Нодавлат ташкилотларга йўл йўқ» деган ёзувли қоғозларни кўтариб туришди. Шунингдек улар депутатлардан «чет эл агентлари» тўғрисидаги қонун лойиҳасини қабул қилишни талаб этишди.
Акция ташкилотчиси Илимбек Исраилов агар «чет эл агенти» тўғрисидаги қонун қабул қилинмаса «Азаттык» биносини «тошбўрон қилиб, бензин сочиб, ёқиб юбораман» деб огоҳлантирди.
«Сатқин, булар яхшилик қилмайди. [...] Kaktus Media — Россиянинг етим югурдаги, “Клооп” билан “Азаттык” — Американинг етим югурдаги. Булар Қирғизистонда умуман ёритилмасин. Нодавлат ташкилотлар низомидан чиқиб, бизнинг сиёсатга аралашмоқда», — деди у.
Митингнинг баъзи иштирокчилари «Азаттык» «бир томонлама маълумот бермоқда» деб айблаб, Боткендаги Қирғизистон-Тожикистон чегарасидаги қуролли можарога ва унинг оқибатларида айблашди.
Акция ташкилотлчилари «Азаттык», «Клооп» ва Kaktus Media нашрларига қарши Бишкек шаҳридаги Ала-Тоо майдонида митинг ўтказиб, имзо тўплашларини қўшимча қилди.
Илимбек Исраилов — ўзини блогер деб, мамлакатдаги нодавлат ташкилотларга қарши митингларнинг иштирокчиси. У Ўшда коррупциячи Райимбек Матраимовни қўллаб-қувватлаган митингда ҳам қатнашиб, «Азаттык» билан «Клооп» журналистларига нисбатан провакация қилган.
Бундан ташқари, Temirov Live’нинг журналистлари Исраилов 2021-йилнинг 15-апрелида ўтган нодавлат ташкилотларга ва ЛГБТ вакилларига қарши митингнинг модераторлари орасида бўлганини аниқлашган.
Аввалроқ 12-августда депутат Дастан Бекешев ҳамкасби Надира Нарматова «Клооп», «Азаттык» ва Kaktus Media нашрларини ёптириш бўйича депутатлардан имзо тўплаётганини айтган. Надира Нарматова Бекешев баёнотини «ёлғон» деб таъкидлаб, исботлаб беришини талаб қилган.
Нарматова ҳам бунгача парламентда «чет эл агентлари» тўғрисидаги қонунни қабул қилишни таклиф қилган.
Мустақил ОАВга бўлган босим
Қирғизистондаги мустақил нашрлар тазйиққа учраб келади. Аввалроқ 15-сентябрда Ўшнинг марказий майдонида 30га яқин киши «Азаттык» идора очишига қарши митинг ўтказишган. Баъзи депутатлар эса бу масалани парламентда кўтариб чиқиб, таҳририятнинг идора очишига қарши бўлган.
Йил бошида мамлакат мустақил медиалари: «Клооп», «Азаттык» ва Kaktus.Media’га қарши митинг ўтказилган. 12-сентябрь куни эса «Клооп» нинг офиси жосусликка учраган эди.
Бундан ташқари, мустақил журналист Болот Темиров ва унинг Temirov Live жамоаси ҳам таъқибга учради. МХДҚ раҳбари Камчибек Ташиевнинг яқинлари ҳақидаги суриштирувлардан сўнг журналистга нисбатан тўртта жиноий иш қўзғатилган.
Темиров бу жиноий ишларни Камчибек Ташиев оиласининг «ишлари»ни фош қилгани учун «тазйиқ» деб атади. Бироқ, МХДҚ раҳбари суриштирувдаги маълумотлар «ўйлаб топилган» деб, айбловларни рад этган.
Бироқ тергов ҳужжатлари билан танишган «Клооп» ва OCCRP’ журналистлари Темировга нисбатан таъқиблар юқоридан, МХДҚ раҳбарлигида уюштирилган деган хулосага келишди.
Шунингдек, март ойи бошида Next TV’директори Таалай Дуйшонбиев МХДҚ томонидан ҳибсга олиниб, телеканалга кириш тақиқланган эди. Кейинроқ Дуйшонбиев «халқаро адоват қўзғатиш»да айбдор деб топилиб, 5 йилга озодликдан маҳрум этилди. Бироқ, у уч йил муддатга пробация назоратига олиниб, суд залидан озод қилинган.
