Қозоғистон президенти Қасим-Жўмарт Тўқаев 1-сентябрь куни парламентда халққа «мурожаати» билан чиқиб, шу йилнинг кузида навбатдан ташқари президентлик сайловлари ўтказилишини эълон қилди.
“Адолатли Қозоғистонни барпо этиш йўлидаги туб ва кенг қамровли ислоҳотларни муваффақиятли амалга ошириш учун халқнинг янги ишонч мандати зарур”, — деди Тўқаев.
“Мен учун давлат манфаатлари ҳамма нарсадан устун. Шунинг учун мен ваколат муддатимни қисқартиришга ва навбатдан ташқари президентлик сайловларига боришга тайёрман”, — дея қўшимча қилди у.
Унинг сўзларига кўра, у президентлик муддатини битта янгиланмайдиган етти йиллик муддат билан чеклашни "тавсия қилади". “Мен таклиф қилаётган конституциявий роман ҳокимиятни монополлаштириш хавфини сезиларли даражада камайтиради”, — деди Тўқаев.
Амалдаги қонунчиликка кўра, Қозоғистон президенти беш йил муддатга ва кетма-кет икки муддатдан кўп бўлмаган муддатга сайланади. Амалдаги президентнинг ваколати 2024 йилда тугайди. У аввалроқ икки муддат хизмат қилишни режалаштираётганини айтган эди.
Июнь ойида Қозоғистон ҳукумати конституцияга ўзгартиришлар киритиш бўйича референдум ўтказди, унда биринчи президент Нурсултон Назарбоевга оид барча эслатмалар, жумладан, унинг кетма-кет икки мартадан ортиқ президентликка номзод бўлиш ҳуқуқи ҳақидаги банди ҳам Асосий қонундан олиб ташланди. Референдум арафасида Тўқаев шундай деди: “Мендан мамлакат ичида ва хорижда амалдаги давлат раҳбари референдум орқали ваколат муддатини узайтирадими, таъбир жоиз бўлса, президентлик муддатини тикламоқчими, деб сўрашади. Мен жавоб бераман: бундай ниятлар бўлмаган ва бўлмайди ҳам.
Тўқаев 2019 йил мартида Нурсултон Назарбоев истеъфога чиққанидан сўнг президентлик лавозимини эгаллаган ва ўша йилнинг 9 июнида бўлиб ўтган навбатдан ташқари сайловлардан сўнг яна бу лавозимни эгаллаган. Расмий маълумотларга кўра, у 70 фоиздан ортиқ овоз тўплаган. Сайловлар ҳукуматга қарши оммавий намойишлар билан кечди.
