Қирғизистонда мактабларнинг аксар қисми таъмирга муҳтож. Бундай фикрни Бирлашган миллатлар ташкилотининг қашшоқлик даражасини аниқлаган махсус баёнотчиси Оливье Де Шуттер «Азаттык»қа берган интервьюсида билдирди.
Унда БМТ вакили Қирғизстон сўнги йилларда даромади оз бошқа мамлакатларга нисбатан бюджетдан таълим соҳасига кўп маблағ сарфлаган давлатлар қаторида эканини, лекин шунга қарамай, ўқувчиларнинг билим савияси паст дея баҳоланаётганини айтган.
«Таълим соҳасидаги катта муаммо –ўқитувчиларнинг маоши жуда оз, мактабларнинг аксарият қисми таъмир талаб қилинади. 179 мактабни умуман сурдириб юбориш керак. Чунки уларнинг биноси яроқсиз аҳволда. Мактабда ҳожатхона йўқ, ўқувчилар қаерга боради», — дейди Оливье Де Шуттер.
Шу билан бирга бошқа муаммоларни ҳам айтиб, ўқувчилар ортиқча юк билан таълим олишади, мактабларда санитар қоидалари сақланмаганини билдирган.
«Мактаб етарли бўлмагани учун болалар бир неча сменада ўқишади, синфларда ҳавфсизлик, тозалик маъёрлари сақланмаган. 2012-йилдан буён ўқувчиларнинг сони кескин кўпайиб, аммо мактаблар ночор аҳволда, камайиб бормоқда», — деган БМТ вакили.
Жалолобод вилоятининг Чотқол туманига қарашли Терек-Сой қишлоғидаги №18 Амирабек Чимканаев мактабининг шифти 17-майда нураб тушган эди. Синфдан ўқитувчи билан 16 нафар ўқувчининг олиб чиқишгандан кейин шифт яна бир марта қулаган.
№18 Амирабек Чимканаев мактаби қурилганига 60 йилдан ортиқ вақт ўтган. Сўнги етти йилдан буён бино таъмирланмаган. Мактаб 240 ўринга мослашган. Аммо мактаб ёшидаги болаларнинг сони кўплиги учун 361 ўқувчи билим олади.
Сўнги расмий маълумотлар бўйича мамлакатда 245 мактаб ёки ҳар бир 10чи мактаб авария ҳолатида. 457 таълим даргоҳи капитал таъмирга муҳтож. Бундай мактабларжа билим олган ўқувчилар ва ўқитувчилар кун сайин ўз ҳайтини ҳатарга қўяди.
«Клооп» журналистлари 2021-йили Қирғизистондаги мактабларда ўқувчилар сони билан мактаб имкониятларини таҳлил қилганда, 360 мингдан ортиқ бола «ортиқча» билим олаётганини аниқлашган. Бу болаларни ўқитиш учун мактаб раҳбарияти бир партада учтадан болани ўтқизиб, уч сменада ўқитишга мажбур.
Оливье де Шуттернинг Ўшга сафари
Жорий йил 27-майида Бирлашган миллатлар ташкилотининг вакили Оливье де Шуттер қашшоқлик бўйича мониторинг олиб бориш мақсадида Ўш шаҳар аҳолиси билан учрашув ўтказган.
Унда БМТ вакили Ўш шаҳридаги умумий 60 ётоқхона аҳволи билан танишиб, Черёмушки кичик туманидаги № 6 ётоқхона аҳолиси билан жойида учрашган.
Оливье Де Шуттер ётоқхонанинг ички аҳволини текширган. Унда сув, ҳожатхона ва санитария қанчалик даражада эканлигини кузатган.
«Менинг шу вақтда бажараётган миссиям алоҳида оилаларга ёки умумий гуруҳларга ёрдам бериш эмас. Мен қашшоқликда яшаган одамларн таҳлил қилиб уларни қоғоз бетида қолдирмасдан, жйоларда ўз кўзим билан кўриб, ўрганиб, Қирғизистон ҳукуматига қашшоқлик сабабларини айтиб, унга чора кўриш бўйича фикр билдираман, ҳисобот бераман», — деган Оливье Де Шуттер.
Шу билан бирга БМТ вакили Қирғизистон ҳукумати ва жамоат ташкилотлар билан учрашув ўтказиб, одамларнинг уй-жойга боғлиқ эҳтиёжларини ҳал қилиш бўйича муҳокамаларни уюштирган.
