Янгиликнинг муҳаррири Анна Капушенко хорижий паспортларни сотиб олиш иши бўйича гувоҳ ва судда жавобгар қатори ўтмоқда. У — бўлиб ўтган тендерларда ютилиб қолган компанияларнинг ёки одамларнинг ижтимоий бошланишда текширган комиссиянинг аъзоси. Бу мақоланинг моҳиятига таъсир этмаган.
Хорижий паспортларни сотиб олиш бўйича тендерга қатнашиб, энг арзон баҳони таклиф қилган Mühlbauer ID Services GMBH немис компанияси Бишкекнинг туманлараро судига мурожаат қилган.
Улар суддан Давлат рўйхатга олиш хизматининг (ДРХ) тендер комиссиясининг Garsu Pasaulis компаниясини бу тендердаги ғалабаси бўйича қарорини бекор қилишни сўрашди.
Шунингдек, компания суддан ўз шикояти бўйича мустақил муассасалараро комиссиянинг қарорини бекор қилишни сўради. Суд шикоятчи томоннинг илтимосини қаноатлантирди.
«ДРХнинг тендер комиссиясининг қарорини ва мустақил муассасалараро комиссиянинг қарори яроқсиз деб топилсин. ДРХ ва Давлат харидлари депуртаментидан Mühlbauer компаниясининг фойдасига икки минг сом давлат тўлови бирдек олинсин. Қарордан 30 куннинг ичида шикоят қилиш мумкин», — деб айтилади суднинг қарорида.
Garsu Pasaulis суд ҳукмидан шикоят қилишини билдирди. ДРХ материал эълон қилиниши арафасида суд ҳукмига изоҳ бергани йўқ.
Баҳсли тендер
Давлат рўйхатга олиш хизмати 2018 йили октябрда янги турдаги биометрик ёки умум фуқаролик паспортларининг бланкларини тайёрлашга тендер эълон қилган. ДРХ бланкларни тайёрлаш қийматини 1,2 млрд сомга баҳолаган.
Паспортларни тайёрлаш бўйича хизматлар қийматининг энг кам миқдорини, 686 млн сомни Mühlbauer ID Services GMBH номли немис компанияси таклиф қилган.
Тендер комиссияси уч компаниянинг аризасини квалификация талабларига жавоб бермайди деб рад қилиб, икки компанияни, аниқроғи ўз хизмати учун 940 млн сом таклиф қилган Литванинг Garsu Pasaulis компаниясини ҳамда ўз хизматини 948 млн сомга баҳолаган IDEMIA француз компаниясини танлаб олган.
Комиссия тендер ғолиби қилиб Garsu Pasaulis компаниясини танлаган. Шундан кейин немис Mühlbauer ID Services GMBH ҳамда Франциянинг IDEMIA France компаниялари тендер ўтказиш вақтидаги қоида бузарликлар ҳақида айтиб чиқишган. Унда МҲДҚнинг ходимлари ўз тадқиқларини бошлаб, апрель ойининг бошида махсус хизмат электрон паспортларни сотиб олиш тендерида қандайдир бир алоқадор шахсларни тергов қилиб, уларнинг уйларида тинтув ўтказган.
Кейинчалик махсус хизмат ДРХнинг ходимлари Литванинг Garsu Pasaulis компанияси вакиллари билан яширин битимга келишиб, тендер вақтида уларнинг манфаатларини ҳимоя қилган деб билдирган. ДРХнинг амалдорлари 16-апрелда Garsu Pasaulis билан «афиллирланишган» деган айблар бўйича ушланган.
Шунингдек, ДРХнинг раҳбарлик хизматидан Алина Шаикова кетган. ДРХ муассасанинг ходимлари «мамлкат қонунларига кўра» харакат қилишган ва давлатга моддий зарар етказилмаган, чунки Garsu Pasaulis компанияси билан битим тузиўмаган деб ҳисоблайди.
Аммо Garsu Pasaulis Қирғизистоннинг махсус хизматларининг барча айбларини инкор қилмоқда. Ширкатдагилар МҲДҚнинг айбловини «абсурд туҳмат» деб ҳисоблашади ва уларни «республикани ривожлантириш бўйича порлоқ дастурларини йўққа чиқариш» деб ҳисоблашади.
