Парламент депутати Дастан Бекешев қаровсиз ҳайвонларни отишни тақиқлаб, уларни мажбурий стерилизация ва эмлашни назарда тутувчи қонун лойиҳасини таклиф қилди.
Депутатнинг сўзларига кўра, 2022-йилнинг биринчи ярмида Қирғизистоннинг 17 шаҳрида 14 мингдан ортиқ бошпанасиз ҳайвонлар ўлдирилган ва бунинг учун 4,4 миллион сомдан ортиқ маблағ сарфланган. 2021-йилда отилган ҳайвонлар сони 29 минг бошдан ошган, харажатлар эса 7 миллион сомдан ортиқни ташкил этган. Ўлдирилган ҳайвонларнинг ярмидан кўпи Бишкек шаҳрига тўғри келади.
Шу билан бирга, Бекешевнинг айтишича, барча шаҳарларнинг администрациялари ёввойи итлар сони кўпайи бораётганини айтишмоқда. Бундан ташқари, депутат Миллий Фанлар академиясининг Биология институти мутахассисларининг сўзларини келтирди, улар қаровсиз итларга қарши курашнинг «энг самарали усули» мажбурий стерилизация ва эмлаш эканини айтишган.
«Амалиёт кўрсатганидек, Қирғизистоннинг йирик шаҳарларида қаровсиз итларни отиш бир неча ўн йиллардан бери давом этиб келмоқда ва ҳеч қачон муаммони ҳал қилмаган. Бу усул нафақат ғайриинсоний, балки самарасиз ҳам ҳисобланади! Йўқолган итлар популяциясининг бир қисмини отишда қолган популяция учун қулай шароитлар яратилади (озиқ-овқат этишмаслиги ва фазовий рақобат), бунинг натижасида улар жуда тез кўпая бошлайди. Охир оқибат, қўшимча маблағлар исроф бўлади, бу кутилган натижаларни бермайди», — дейди Фанлар академиясидагилар.
Қонун лойиҳаси ташаббускорининг сўзларига кўра, итларни отиш учун ажратиладиган бюджетлар йил сайин ортиб бормоқда, ҳайвонларни мажбурий стерилизация қилиш ва эмлаш учун ажратиладиган маблағлар эса босқичма-босқич камайиб бормоқда.
« Ҳисоб-китобларга кўра, йилига 1000 бош итни стерилизация қилиш учун 6,1 миллион сом, 10 минг бош итни стерилизация қилиш ва эмлаш учун 22 миллион сом маблағ талаб этилади. Бундай ҳолда, бу усулдан фойдаланилганда назоратсиз ҳайвонлар сони камайиб, вақт ўтиши билан отишни ўрганиш усули қўлланганига нисбатан харажатлар кўпаймайди, аксинча, камаяди», —дейди Бекешев.
Бундан ташқари, қонун лойиҳасида цирк ва ҳайвонот боғларида барча турдаги ҳайвонлардан фойдаланишни тақиқлаш таклиф қилинган. Бекешев шунингдек, мушук ва ит гўштини озиқ-овқатга қўшиб истеъмол қилишни тақиқлашни таклиф қилмоқда.
Отиш ўрнига стерилизация ва кастрация
2022-йил март ойида Кант қаровсиз итларни отиш ўрнига уларни майдалаш, эмлаш ва стерилизация қилишни бошлади. Бу Брижит Бардо номидаги ҳайвонларни ҳимоя қилиш фонди ёрдами туфайли амалга оширилди. Лойиҳага кўра, шаҳарда ветеринария клиникаси ва бошпанасиз ҳайвонлар учун бошпана ҳам қурилади.
Брижит Бардо жамғармаси матбуот котиби Брижит Олуанинг айтишича, улар Қирғизистонга Бишкек аҳолиси итларнинг ўлдирилиши акс этган видеоларни юбориб, муаммони ҳал қилишда ёрдам беришларини сўрагани учун келган.
Бундан ташқари, Бишкек мэрияси Бардо жамғармаси билан биргаликда кўча ҳайвонларини стерилизация қилиш бўйича лойиҳа ишлаб чиқишга ваъда берди.
