«Қумтўр» олтин кони тўлиқ Қирғизистонга ўтди. Бу ҳақда Президент маъмуриятининг матбуот хизмати эълон қилди.
Ундан 29 июль куни Қирғизистоннинг Буюк Британиядаги элчилигида «Қумтўр»ни Қирғизистон мулкига ўтказиш жараёнини тасдиқлаган ҳужжатларни айирбошлаш жараёни ўтганини хабар қилишди.
«Қирғизистоннинг Буюк Британиядаги элчиси Улан Жусуповга юридик ҳужжатларнинг тўлиқ пакети, унинг ичида «Кумтор Голд Компани» ва «Кумтор Оперейтинг Компани» компанияларининг акцияларини 100%ини «Қирғизолтин» ОАЖ фойдасига мулк ҳуқуқини тўлиқ ўтишини рўйхатга олиш учун ўтказиб бериш актлари, ишончнома ва гувоҳномалар топширилди», — дейилади хабарда.
Президент маъмуриятидан 29 июлда бунгача имзоланган шартномада кўриб чиқилган барча молиявий тўловлар ҳам Қирғизистон фойдасига бўлганини қўшимча қилди.
Масалан, Қирғизистон ««Центтера»»дан 11 млн доллар дивиденд ва 50 млн доллар миқдорида бир марталик тўловни олади. Шунингдек давлат бошқарувига «Қумтўр» кони бўйича Рекултивация қилиш жамғармаси ўтмоқда, унинг миқдори тахминан 53 млн доллар. Президент маъмурияти бу миқдорни ҳам Қирғизистон банкларининг бирига махсус ҳисобга ўтказилишини билдиришди.
Унинг ўрнига Қирғизистон 2022 йилнинг 4 апрелига нисбатан умумий нархи $777 млн (978 млн канада доллари) долларни ташкил қилган Centerra'даги 26,1% акциясидан бош тортади.
Шунингдек, келишувга кўра, Centerra ва Қирғизистон бири-бирига қўйган даъволаридан ва барча суд талаш-тортишишлардан воз кечмоқда.
«Қумтўр»нинг Қирғизистонга ўтиши
Ўтган йилнинг май ойигача Канада компанияси ўзининг «Қумтор Голд Компани» (КГК) шўъба корхонаси орқали Қирғизистондаги энг йирик Қумтўр конини ишлатиб келган. Centerra'нинг 26% улуши Қирғизистонга тегишли бўлган.
2021 йилнинг май ойида ҳукумат конга ташқи бошқарувни киритган ва у ерда Centerra'нинг директорлар кенгашининг собиқ аъзоси Тенгиз Болтурукни раҳбар қилиб тайинлаган.
Компания Қирғизистон ҳукуматининг ҳаракатларига жавоб бериб, Қирғизистон, бунгача мажбуриятларини бузиб, «конни зўравонлик билан босиб олди» деб ҳисоблаб Болтурукни, кейин Қирғизистон ҳукуматини ҳам судга берган.
Кейинроқ томонлар сўзлашувларни олиб боргани аниқ бўлган. 2021 йилнинг сентябрида вазирлар маҳкамасининг бошлиғи Акилбек Жапаров ва МХДҚ бошлиғи Камчибек Ташиев бошчилигидаги Қирғизистон делегацияси Женевада Centerra'нинг ижрочи директори Скотт Перри билан учрашган. Бу Қирғизистон ҳукуматининг таъкидлашича, Перрининг ташаббуси билан бўлган сўзлашувларнинг биринчи раунди бўлган.
ОАВ делегацияси таркибидаги шахсий манбаларга асосланиб, сўзлашувлар натижаси «қониқарли» эканини ёзган. Кейин видеоконференция орқали сўзлашувларнинг иккинчи босқичи ўтган.
2022 йилнинг 2 январь куни президент Садир Жапаров «канадалик Centerra Gold компанияси билан сўзлашув жараёнида ижобий силжишлар борлигини» билдирган.
Апрель ойининг бошида вазирлар маҳкамаси ва Centerra Gold Inc. Қумтўр конини Қирғизистонга ўтказиш бўйича дастлабки келишувни имзолашган. Унга кўра, томонлар «Қумтўр»ни бошқариш бўйича талаш-тортишувларни изга солишган.
