Қустириш сиёсати. Тўрт йилда давлатга зарарнинг ўрнини тўлдириш қатори 15,5 млд сом тушди

364

2020-2023 йиллар давомида давлат идоралари билан Молия вазирлигининг депозит ҳисобларига «давлатга келтирилган зарарнинг ўрнини ихтиёрий ёки мажбурий тарзда компенсациялаш шаклида» 15,5 млрд сом келиб тушган. Бу ҳақда Молия вазирлигининг матбуот хизмати билдирди.

«Депозит ҳисоблар давлатга келтирилган зарарнинг ўрнини ихтиёрий ёки мажбурлаб компенсациялаш туридаги пул маблағлари ҳуқуқ тартибот ҳамда назорат қилиш идораларининг депозит ҳисобларига, шунингдек Молия вазирлиги бўлиб ҳисобланган ваколатли ҳуқуққа эга давлат идорасининг депозит ҳисобларига ўтказилади», — деб билдирди муассаса.

Масалан, 2020 йили депозит ҳисобларга 2,7 млрд сом, 2021 йили Молия вазирлигининг ҳисобларига 1,9 млрд сом ўтказилган, 2022 йили  — 4,1 млрд сом ҳамда 2023 йили яна 6,7 млрд сом келиб тушган. Натижада мамлакатнинг бюджети 15,5 млрд сомга тўлдирилган.

Президент Садир Жапаров билан МХДҚнинг етакчиси Қамчибек Ташиев ҳукуматга келганда товламачилик ҳамда коррупция учун қўлга олинган сиёсатчилар ёки тадбиркорлар давлатга етказилган зарарнинг ўрнини қайтариб бергандан кейин озодликка чиқиб кета олувчи «қустириш» дастурини бошлашган.

Баҳсли қўлга олишлар кўпинча коррупцияда айбланган амалдорлар МХДҚ аниқлаб берган зарарнинг миқдорини тўлаш орқали якунланиб, улар уй қамоғига чиқарилиб ёки ҳеч қаерга кетмаслик тилхати билан озод қилинар эди. Энг баҳсли «қустиризация»нинг бири деб Божхона хизмати етакчисининг собиқ ўринбосари Райимбек Матраимовнинг қўлга олинишини айтиш мумкин, у 2 млрд сом  зарар ўрнини тўлдириб берган.

Алгоритмга кўра, ундирилган маблағлар аввал МХДҚнинг депозитт ҳисобига, кейин Молия вазирлигининг ҳисобига, у ердан қайта бюджет чиқимларнинг моддалари бўйича бўлиштирилади, жумладан президентнинг фондига ҳам йўналтирилиши мумкин.

24-майда Ташиев коррупцияга қарши курашнинг 2,5 йилга чўзилган биринчи босқичи тугаб, иккинчи босқичи бошланганини эълон қилган. Унинг айтишича, иккинчи босқич 1-1,5 йил давом этиши керак.