Собиқ депутат Орозайим Нарматова Бишкек шаҳар суди залида унга нисбатан эҳтиёт чорасини ўзгартириш масаласи кўрилган йиғилишда ҳушини йўқотди. Нарматова Кампиробод иши бўйича айбланувчилардан бири бўлиб, очлик эълон қилганига 14 кун бўлган эди.
Фаол Касиет Мамирбайга кўра, Нарматова бошини қафаснинг темир эшигига уриб олган. Видеода собиқ депутатни суд залидан кузатувчилар қандай қилиб олиб кетаётгани кўрсатилган.
Нарматова суддан тез ёрдам машинасида олиб кетилган. Бишкек шаҳар суди матбуот хизматининг хабар беришича, суд мажлиси эртага соат 15:00 га қолдирилган.
26 -27 декабрь кунлари Бишкек шаҳар суди Кампиробод иши бўйича айбланувчиларни адвокатларининг эҳтиёт чорасини уй қамоғига ўзгартириш бўйича шикоятларини кўриб чиқди. Ҳозирча ҳакамлар ҳайъати уларнинг бирортасини ҳам қаноатлантиргани йўқ.
27 декабрь куни соат 16:00 да ҳибсга олинган 18 нафар шахс ҳибсда қолдирилди. Уларнинг аксарияти 2023-йилнинг 20 февралигача тергов изоляторида сақланади.
27 декабрь куни депутат Жанар Акаев парламентнинг профиль қўмитаси йиғилишида Олий суд раҳбаридан Кампиробод иши бўйича судланувчилар адвокатларининг суд тизими фаолиятидан норози бўлган шикоятларига эътибор қаратишни сўраган.
«Бу иш атрофидаги вазият сиз адвокат бўлиб ишлаган вақтингиздан камида беш баробар ёмонроқ. 25 нафарга яқин фаол фуқароларимиз тинч митингга йиғилиб, ўз фикрини билдиргани учун панжара ортида турибди. Аҳолининг ҳокимият ва судлардан норозилиги кун сайин ортиб бормоқда», - деган Акаев.
Ўз навбатида, Олий суд раиси Замирбек Базарбеков Акаевнинг мулоҳазалари ва таклифларини инобатга олишларини билдирган. Унинг қайд этишича, тергов органлари ва прокуратура Кампиробод иши бўйича судланувчиларнинг айбини исботлаши керак.
«Уларнинг айби бўйича масалани суд ҳал қилиши керак. Айбдорлик далиллари тергов органлари ва прокуратура томонидан тақдим этилиши керак. Иш Олий судга етиб боргач, биз сизнинг фикр-мулоҳазаларингизни албатта инобатга оламиз», деган у.
Кампиробод иши
Октябрнинг охирида ҳуқуқ-тартибот идоралари Кампиробод сув омборининг Ўзбекистонга ўтказилишини танқид қилиб, уни ҳимоя қилиш қўмитаси тузган 30 га яқин сиёсатчи ва фаолни ҳибсга олган.
Ички ишлар вазирлигининг хабар беришича, ҳибсга олинганлар «оммавий тартибсизликлар уюштиришга тайёргарлик кўриш»да гумон қилинмоқда. Ҳибсга олинганларнинг барчаси ўзларининг айбсиз эканликларини ва уларга нисбатан очилган ишлар «тўқима» эканини даъво қилмоқда. Уларнинг фикрича, улар Кампиробод бўйича ўз позицияларини очиқ айтганлари учун жиноий жавобгарликка тортилмоқда.
Суд ҳибсга олинган фаоллар ва сиёсатчиларни икки ойга ҳибсга олган, декабрда эса эҳтиёт чорасини яна икки ойга узайтирган. Бунга жавобан ҳибсга олинганларнинг ўндан ортиғи сиёсий очлик эълон қилган. Ўндан ортиқ маҳбус бунга қарши норозилик билдириб, сиёсий очлик эълон қилган. Ҳуқуқ ҳимоячилари ушбу ишда гумон қилинаётган шахслар ҳақида ТИЗОга хабар беришиб, уларнинг айримларининг тақдиридан хавотир билдирдилар. Очлик эълон қилганлардан 3 нафари соғлиғи сабабли очликни тўхтатган.
ЖИХ Кампиробод иши бўйича очлик эълон қилган барча судланувчилар шифокорлар назоратида ва уларнинг аҳволи «қониқарли» эканига ишонтирмоқда.
Бир қатор депутатлар йигирмадан ортиқ сиёсатчи ва фаолнинг ҳибсга олинишини қоралаган, Human Rights Watch халқаро инсон ҳуқуқлари ташкилоти эса расмийларни барча ҳибсга олинганларни озод қилишга чақирган.
Президент Садир Жапаров эса маҳбусларнинг яқинларининг уларни озод этиш ҳақидаги илтимосига жавобан, кимнидир озод қилишга буйруқ бера олмаслигини айтган.
Мамлакат раҳбари бу ишда судьялар ишига ҳеч ким аралашмаганига ишонтирмоқда. Унинг сўзларига кўра, Кампиробод иши бўйича айбланаётганлар «тўнтаришни режалаштиргани учун тўғридан-тўғри қамоққа тушганлар». Унга кўра, айбланувчи давлат тўнтариши режалари ва қанча одам тўпланиши кераклиги муҳокама қилинган йиғилишга борган.
Кампиробод иши бўйича ҳибсга олинганларнинг адвокатлари Жапаров президентнинг баёнотидан сўнг айбсизлик презумпциясини бузганини даъво қилишмоқда.
