Уч ой аввал Помирдан Қирғизистонга кўчиб келган 17 оиланинг паспорт ва турар жой масаласи ҳал қилинганича йўқ. Бу ҳақда Бекзат Забиддин ақун номли помирлик қирғиз 8-сентябрда бош прокурор Қурманқул Зулушевнинг Чон-Алай туманидаги халқ билан учрашувида билдирди.
«Бизда ҳам муаммо кўп. Биринчидан, паспорт масаламиз уч ойга яқинлашиб қолди, аниқ бўлгани йўқ. Иккинчидан, уйлар қачон бўлади ё бўлмайдими? Талди-Сувдаги қариндошларга уй берган, ер масаласи ҳал қилинмаган. Ҳозир ўт-хашак, мол бўйича муаммолар бор. Улар берилган уйларнинг паспорти ҳақида ҳам 3-4 йилдан бери маълумот йўқ», — деди у.
Забиддин ақун Чон-Алайдаги ерга вақтинча жойлашганини айтиб, «совуқ тушиб, болалари ўқиши керак бўлгани учун у ерни бўшатишимиз керак» деб таъкидлади.
Ҳукумат вакиллари нима дейди?
Вазирлар маҳкамаси етакчисининг ўринбосари Бақит Торобаев помирлик қирғизларга паспорт бериш масаласини ҳал қилиб беришни тегишли органларга топширди.
Шунингдек Торобаев помирлик қирғизлар учун 70 гектар ер трансформацияланиб, уй қуриш учун 232 миллион сом ажратилганини айтди.
Президентнинг Ўш вилоятидаги вакили Зиядин Жамолдинов эса ҳукумат помирлик қирғизларни режалаштирмаган ҳолда Чон-Алай туманига юбориб қўйганини айтди.
«3 ой бўлиб қолди Помирдан 17 оила кўчиб келган. Пул маблағини ажратмай туриб, Чон-Алайга жойлаштиринглар деб қўйишади. Агар фуқароларимиз келадиган бўлса, биринчи пул масаласини ҳал қилиб, режалаштириб жўнатса яхши бўлар эди. Ҳозир қиш яқинлашмоқда, ҳар бир оилага яшаш учун жой топиб беришимиз керак. Юқори томондан шунга ўхшаган нарсаларни ҳисобга олиб, режа билан жўнатсангизлар», — деб илтимос қилди у юқори ҳукумат вакилларидан.
Жорий йилнинг июнь ойида ҳукумат Ўш вилоятининг Чон-Алай туманига Помирдан 17 оила кўчиб келишини айтган. Алай туманининг ҳокими Темирболот Абикеев улар учун турар-жой қурилишини айтган.
Этник қирғизлар
Ҳукумат 2017-йилнинг охирида Афғонистондан Норин вилоятига 33 помирлик қирғизни олиб келган. Уларга билим бериш, даволиниш ваъда қилиниб, хатто бир оилага уй берилган.
Орадан ярим йил ўтгандан кейин йигирмага яқин этник қирғиз Афғонистонга таътилга кетиб, қайта Қирғизистонга келишмаган. Улар қайтиб келмаганини Қирғизистондаги ночор ҳаёт шарти ва янги халққа мослашиб кета олмаганликлари билан тушунтиришган.
Кейинчалик эса Норинга ҳам бир неча оила мустақил кўчиб келган.
Кейинчалик 2019-йилнинг декабрь ойида Алай туманининг Сари-Могол қишлоғига Афғонистондан ўн бир оила кўчиб келган. Улар эски мактабнинг биносига жойлаштирилган.
2020-йилнинг октябрида Норинда ва Қора-Болтада яшаган помирлик қирғизлар Алай туманининг Талди-Сув қишлоғига кўчиб келишган. У ерга жами 11 уй қурилиб, уларнинг саккизи Нориндан келган 34 кишига аталган.
Ҳозирги помир қирғизлари — 1575-1930-йиллар оралиғида Афғонистонга муқим яшашга кетган қирғизларнинг уруғи. Улар қийин, билим олиш ва соғлиқни мустаҳкамлашга шароити бўлмаган Чонг ва Кичик помир тоғларида яшашади.
