Ички ишлар вазирлиги Жиноят кодексига ўзгартириш киритиш ҳақидаги қонун лойиҳасини жамоатчилик муҳокамасига чиқарди.
Қонун лойиҳаси Жиноят кодексининг «Экстремистик ташкилот тузиш» ҳақидаги 314-моддасига ўзгартириш киритишни таклиф қилади. Аниқроғи, модданинг биринчи абзаци «сиёсий» деган сўз билан тўлдирилади.
Ўзгартириш киритилгандан кейин модда қуйидагича бўлади: «Иши миллий, этнос, ирқий, сиёсий, диний ёки ҳудудлар ўртасидаги низони (аразлашувни) қўзғатиш, миллий ор-номусни камситиш, яқинларининг дини, миллати ёки ирқий мансублиги, яшаган жойининг белгилари бўйича бегоналигини, устунлигини ёки ночорлигини пропагандалаш билан экстремистик ташкилотни тузиш, бошқариш»
Аниқроғи, лойиҳага кўра, фуқаролар «сиёсий низони қўзғатгани учун» жиноий жавобгарликка тортилади. Бироқ бу «сиёсий низо» деган маълумотга нималар кириши номаълум.
«Сиёсий низо» билан тўлдирилган «Экстремистик ташкилот тузиш» моддасининг биринчи бўлимида икки йилгача бирор бир лавозимга тайинлаш ҳуқуқи чекланиб, икки йилдан беш йилгача озодликдан маҳрум қилиш жазоси қаралган.
Лойиҳанинг маълумотномасида қонун экстремизмга қарши ҳаракат бўйича Шанхай ҳамкорлик ташкилотининг (ШҲТ) Конвенциясига мувофиқ ишлаб чиқилгани айтилади. Шунингдек, мақсади қатори экстремистик ташкилотнинг ишига жалб қилиш, кўндириш, алдаб ёллаш ва экстремистик фаолиятни молиялаш учун жиноий-ҳуқуқий меъёрларни яхшилаш ҳисобланиши кўрсатилган.
«Шанхай ҳамкорлик ташкилотининг Конвенциясида «экстремизм» ва «экстремистик акт» тушунчаларида сиёсий деган экстремистик ҳаракатнинг алоҳида белгиси бор. Шу сабаб 314-модданинг 1-бўлимига экстремистик ташкилотнинг ҳаракатлари тушунчасига сиёсий низони қўзғатиш учун жавобгарлик киритиш қаралмоқда», — деб айтилади ҳужжатда.
«Оддий одамлар жабрланади»
Бироқ юристлар бу ташаббусни танқид қилишган. Масалан, юрист Сания Токтогазиева ИИВнинг ташаббусини «бемаънилик» деб атади.
«Шундай қонунлар сабаб оддий одамлар жабрланмоқда, секин солиб қўйишган гиёҳванд моддаси, ақлсизлик ва ижтимоий тармоқларнинг чатлари билан сим карталардан фойдаланишдаги мослашувчанлик учун турмада ўтиришибди», — деб ёзган Токтогазиева фейсбук саҳифасига.
Ҳукуматни танқид қилганларнинг орасида юрист Нурбек Токтакунов ҳам бор. У ўзининг фейсбук саҳифасида сиёсий низо — бу нормал кўриниш деб ёзди.
«Сиёсатчилар қанчалик бир-бири билан рақобатлашиб, бетини очса, ўғирлик шунча камайиб, ўлкада тартиб ўрнайди. Сиёсатчилар низолашмаганда, демак улар давлатни ва унинг бойликларини тил бириктириб бўлиб олишган бўлади. Ҳукумат бошидаги гуруҳ ўлкани бор бойлиги билан бирга сиёсатчилар орасида бўлиштиришга тайёрланишаётган каби», — деб ҳисоблайди юрист.
