«Кумтор Голд Компани» ишхонасининг собиқ ташқи бошқарувчиси Тенгиз Болтурукнинг адвокати Кайсин Абакиров Ҳисоб палатасининг ҳисоботи жамоатчилик фикрини манипуляциялашга ва президент Садир Жапаровда Болтурук айбдор экан деган каби фикр қолиши учун қаратилган деб билдирди.
Абакиров ҳозирги вақтда ОАВда Болтурукнинг «Кумтор»да ташқи бошқарувчи бўлиб турган вақтда қилган ишларини «қоралаш» бўлмоқда, Ҳисоблаш палатасининг ҳисоботи эса «ҳуқуқ тартибот органларининг моддий зарарни аниқлашга алоқадор барча даъволарини қаноатлантиришга йўл очади» деб ҳисоблайди.
«Ҳисоб палатасининг бундан материаллари қандай ҳукумат бўлса ҳам уларни ўз манфаати учун, ҳозирги вазиятга кўра ва керакли хулоса олишга фойдаланса бўлаган деган фикр қолдиради», — дейди у.
Адвокат Болтурукни ишининг самародорлигини «Кумтор»нинг ишидаги махсус йўналишлар бўйича эмас, комплекс турда қараши кераклигини ёзди.
«Компаниянинг 2021 йилдаги соф даромади барча солиқлардан кейин 233,2 миллион долларни ташкил этди. 2022 йилнинг олти ойида эса 152,5 миллион долларни ташкил қилди. 2021 йилнинг атиги 7,5 ойида умумий операцион харажатлар 104 миллион долларга қисқарди (8,5 миллиард сjм тежалди). Бу дунёдаги ҳар қандай компаниянинг энг юқори ишлаб чиқариш кўрсаткичидир. Нега Вазирлар Маҳкамаси бу борада жим? Нега улар КГC ҳақида Болтурукга тўлиқ ҳисобот эълон қилмадилар ёки тайёрламадилар ва уларга икки компаниянинг ҳақиқий натижаларини кўрсатишга рухсат беришмади?» — деб сўрайди Абакиров.
У Болтурукнинг қилмишида жиноят таркиби йўқ, улар буни судда исботлашга тайёр эканини қўшимча қилди.
Ҳисоб палатасининг ҳисоботи
Яқиндагина Ҳисоб палатаси «Қумтор Голд Компани» акциядорлик жамиятининг 2021 йил 17 майдан 2022 йил 30 июнгача бўлган муддатдаги фаолияти бўйича аудиторлик ҳисоботини эълон қилди. Унда компания маблағларни мақсадсиз сарфлагани қайд этилган.
Палата маълумотларига кўра, 2022 йилнинг 6-ойида «Қумтор» компанияси томонидан «Буюк кўчманчилар мероси» миллий холдинги учун 32 та лойиҳани амалга ошириш учун 1,9 миллион доллар сарфланган, шундан 1,7 миллион доллари мутахассисларнинг иш ҳақига йўналтирилган.
Лойиҳалар қаторида «Аврора» санаторийсини модернизация қилиш, шиша сув, Қоракўл аэропортини реконструкция қилиш, «Cаприз» тоғ-чанғи меҳмонхонасини модернизация қилиш, замонавий беш юлдузли меҳмонхона ва мармар заводи қуриш каби лойиҳалар мавжуд. Ҳисоб палатаси лойиҳалар амалга оширилмагани, «Қумтор» ва «Қирғизалтин» компаниялари зарар кўрганини таъкидлади.
Болтурукнинг қўлга олиниши
13 сентябрда Бош прокуратура Қумтўр конини ишлатган «Кумтор Голд Компани»нинг фаолиятини текширишнинг натижасида уч жиноят ишини қўзғаганини хабар қилди. Компания давлатга 1 миллиард сомга яқин зарар келтиргани аниқланган.
Ўша куни кечки вақтда Бош прокуратуранинг Тергов бошқармаси «Қумтўр Голд Компани» ЁХЖнинг собиқ ташқи бошқарувчиси ва «Буюк кўчманчилар мероси» миллий холдингнинг бошлиғи Тенгиз Болтурукни қўлга олган. Бош прокуратурадан Болтурук билан бирга ускуна бўйича мутахассис Айша-Гюл Фронтбек қизи Жаналиева ва молия бошқармасининг директори Риспек Токтогулов ҳам қўлга олинган.
Болтурук Бишкекнинг Октябрь туман суди қарори билан 15 ноябрга қадар МХДҚ тергов изоляторига жойлаштирилди. Болтурукнинг ўзи 15 сентябрь куни суд залида Бош прокуратура томонидан унга нисбатан қўзғатилган жиноят ишини «мутлақо бемаънилик» деб атади. У барча қўл остидагиларга жавоб бера олмаслигини айтди.
