«Электр станциялар» ОҲЖнинг сайтидаги маълумотга кўра, 22 мартга кўра Тоқтоғул сув омборидаги сувнинг ҳажми 8,826 млрд метр кубга камайган.
Шунингдек, суткасига сув омборига ўрта ҳисоб билан 100 метр куб сув оқиб кириб, 400 метр куб чиқмоқда.
Тоқтоғул сув омборидаги сувнинг максимал кўлами — 19,5 млрд метр куб. 17 млрд даража «нормал» деб аталади, ундан камайганда электр қуввати подстанцияларига ортиқча оғирлик келиб, чироқ ўчиб қолиши мумкин.
Тоқтоғул сув омборида сувнинг ҳажми камайиб кетаётгани ҳақида Миллий энергохолдинг раҳбари Бакит Сидиков февраль ойида айта бошлаган. У куз-қиш мавсумида электр энергиясидан фойдаланиш бўйича 2020 йили Қирғизистон юқори чўққига етиб қолганини айтган. Бироқ ҳар йили табиий ўсиш бўлмоқда — янги ишхоналар ва турар-жойлар фойдаланишга топширилмоқда. Бунда йил сайин ўчишнинг ҳажми — 4%-5%ни тузади.
Унда Сидиков сув танқислиги сабаб 1 апрелга кўра сув омборидаги сувнинг ҳажми тахминан 8,5 млрд метр кубга тушади деб билдирган. Ҳукумат ҳеч қандай чора кўрмаса, 2022 йилнинг апрель ойида сувнинг ҳажми 5,5 млрдга камайиб кетиш хавфи бор.
Президентлик сайловига номзодини қўйган Аймен Касенов ҳам Тоқтоғул сув омборида сувнинг ҳажми камайиши масаласини кўтариб чиққан. Шунингдек, сув омборидаги сувнинг ҳажми 7-8 млрд м3, «критик даража» — 6 млрд м3 тузган. Унинг айтишича, бундай ҳолда ўлка хавф остида қолиши мумкин.
Бироқ Миллий энергохолдинг Касеновнинг сўзларини рад этиб, сувнинг миқдори ўша вақтда 11 млрд м3 тузганини билдирган.
Қирғизистондаги энергетика инқирози
Қирғизистоннинг энергетика тармоғида биринчи марта инқироз бўлмаган. Давлатни қочқин президент Курманбек Бакиев бошқарган вақтда сувнинг ҳажми кам бўлгани сабаб ҳудудларда вақти-вақти билан электр энергияси ўчирилган. Ёруғликни вақти-вақти билан ўчириш Бакиевнинг рейтингини туширган, у бошқа факторлар сабаб, масалан коррупция билан рейдер босиб олишлар сабаб пастлаган.
2010 йилдаги инқилобдан кейин ҳукумат сув омборида сувнинг миқдори камайишига қарамай, фуқароларга электр энергиясини узлуксиз беришга ваъда беришган. 2020 йилнинг декабрь ойида сув омборида сувнинг миқдори 13 млрд метр кубни тузган.
Унда вице-премьер-министр Равшан Сабиров электр энергиясидан фойдаланиш ошгани сабаб ёрдамчи трансформаторларга куч келаётганини, шу сабаб чироқ автоматик равишда ўчиб қолиши мумкинлигини айтган. «Электр станциялары» ОҲЖнинг бош директори Жолдошбек Ачикеев Қозоғистоннинг энергосистемасидаги муаммолар туфайли электр энергиясини импорт қилиш шартномаси ҳозирда тўлиқ бажарилмаётганини билдирган.
Бундан ташқари, президент Садир Жапаров ҳам «Казинформ» нашрига берган интервьюсида Тоқтоғул сув омборидаги сувнинг танқислиги ҳақида гапирган. Жапаровнинг айтишича, сув омборидаги ҳолат «катастрофа даражасига етадиган» бўлиб қолган.
Давлат раҳбари ҳозирда Ўзбекистон ва Қозоғистондан электр энергиясини импорт қилиш масаласи муҳокама қилинаётганини билдирган.
«Агар биз ҳозир сизлардан электр энергиясини олмасак, унда биз халқимизни электр энергияси билан ўзимиз таъминлашимизга тўғри келади. Бироқ унда вегетация мавсумида сув ҳеч кимга етмай қолади. Натижада Тоқтоғул сув омборида сувнинг ҳажми тушиб кетади», — деб тушунтирган президент.
