Парламентнинг депутати Дастан Бекешев ташаббуслар бўйича саводсизликни битириш бўйича навбатдаги видеосини чиқарди. У бу сафар Гулшат Асилбаеванинг «Ахборотни манипуляциялаш тўғрисида»ги қонун лойиҳаси ҳақида айтиб берди.
Бекешевнинг тушунтиришича, агар қонун кучига кирса, у ҳолда маданият вазирлиги судга мурожаат қилмай ҳам фойдаланувчилардан ёки сайт эгаларидан у ёки бу маълумотни ўчириб қўйишни сўрай олади.
«Агар сиз рози бўлмасангиз, у ҳолда у судга ёки провайдерларга мурожаат қила олади ҳамда улар ўчиришга мажбур бўлишади», — деб айтиб берди депутат.
У конституцияга кўрай, бундай қонунлар цензура бўлиб ҳисобланишини ҳамда Қирғизистонда цензура тақиқланганини қўшимча қилди.
«Агар фейк аккаунтдан ёзсангиз, уни ҳам ўчиришади. Аммо мен фейк ёки фейк эмас эканини қандай аниқлашларини тушунмай турибман», — деди Бекешев.
Мазкур қонун лойиҳаси парламентнинг қўмиталарида уч ўқишда мақулланди, 25 июнда эса уни парламентнинг депутатлари умумий йиғинда кўриб чиқиши керак. Уни дарҳол икки ўқишда маъқуллаши мумкин деган эҳтимол бор, шундан кейин у кучига кириши учун унга президентнинг имзосигина керак бўлади.
Юристлар ва фуқаролик жамият бу қонун лойиҳаси мамлакат тарафидан интернетдаги цензурага олиб келади ҳамда фуқароларнинг сўз эркинлигига бўлган конституциявий ҳуқуқларини бузади деб ҳисоблашади.
Бу қонун лойиҳаси нимани назорат қилади?
Асилбаеванинг фикри бўйича, мазкур қонун лойиҳаси фейк аккаунтларга қарши курашишга ҳамда агар кимдир интернетда бошқа одам ҳақида ёлғон маълумот тарқатаётган бўлса, унинг ор-номусини ва обрў-эътиборини ҳимоя қилишга ёрдам беради.
Депутат ёлғон маълумот тарқатганларнинг ортидан кузатишни ва бундай ахборот ундан нари тарқалмаслиги кераклиги бўйича қарор чиқариш мажбуриятини маданият вазирлигига юrлашни таклиф қилади. Маданият вазирлигининг қароридан кейин фойдаланувчи ёки сайтнинг эгаси ёлғон маълумот тарқатишни тўхтатиши керак бўлади.
Агар маданият вазирлигининг қарори бажарилмаётган бўлса, у ҳолда суднинг ҳукми бўйича у маълумот тўсиб қўйилиши керак бўлади.
Бундан ташқари, интернетнинг фойдаланувчилари ўзларининг ҳақиқий маълумотларини кўрсатиши керак бўлади, фойдаланувчилар эълон қилган маълумотларнинг бари интернет-провайдерларда ярим йил давомида сақланиши лозим. Суднинг сўрови бўйича провайдерлар бу маълумотни бериши керак.
Маълумотларни сақлаш учун қиммат ускуналарни ким сотиб олиши кераклиги бўйича қонун лойиҳасида ёзилмаган. Бундан ташқари, қонун лойиҳасининг ўзи Россия қонунидан кўчириб олинган. Қонун лойиҳасининг айрим нормаларини техник жиҳатдан амалга ошириш бир қадар оғир.
