«Акчабар»: Давлат харидларининг қироллари — давлат шартномалари бўйича йирик маблағни йўл қурувчилар ютуб олган

1244

Молия министрлигининг давлат сотиб олишлар порталида 2016-йилнинг дастлабки тўққиз ойида 30.985 миллиард сом суммасига 28 мингдан ортиқ танлов ўтказилган. Давлат шартномаси бўйича энг йирик суммани йўл қурувчилар ва Чолпон-Отадаги отчопарни реконструкциялаш бўйича пудратчилар ютиб олган. Акчабар молия портали кўрсатилган маълумотларни текшириб, бюджет маблағларини мавуффақиятли ўзлаштирган йирик компанияларнинг навбатдаги рейтингини тузиб чиқди.

Материалнинг асл нусхаси «Акчабар» сайтида эълон қилинган.

Тизмага давлатдан 70 млн сом, ёки 1 млрд АҚШ долларидан юқори олган ишхоналар кирди.

Буюртмачилар ва етказувчилар

Давлат сотиб олишлар порталидаги 30-сентябрга нисбатан вазият бўйича 2 957 сотиб олувчи ташкилот рўйҳатга олинган. Унинг ичида 989 структура жорий йилнинг январь-сентябрида рўйҳатга олинган. Уларнинг 938и, ёки 95 фоизи шу йил ичида юқори фаоллик кўрсатишган. Молия министрлигининг махлумоти бўйича, сотиб олишлар тўғрисида боимий эълонларни чиқариб туришган.

Рўйҳатга олинган етказувчиларнинг сони 30-сентябрга нисбатан тўрт марта кўп бўлиб, 12 473 ташкилотни тузган. Деярли ярми (5 198) жорий йилнинг январь-сентябрида рўйҳатдан ўтган. Қолганларининг ичидан 4 570 етказиб берувчи ёки 88 фоиз фаоллик кўрсатишган.

Инфографика: «Давлат хирдларининг қироллари»

kings-akchabar-1

 

Рўйҳатда Қирғизистондаги, Қозоғистон, Россия,Германия, Франция, Хитой ва бошқа ўлкаларнинг етказиб берувчилари бор. Кот-д’Ивуар, Палау ва Либерия каби экзотик ўлкаларнинг ҳам бор эканлигини таъкидлаб ўтайлик.

Бу йил молия министрлиги хабар қилигандай, чет ўлкалик етказиб берувчиларнинг оқими сезилган – 649 ташкилот (12.4% қайта рўйҳатга олинганларнинг сонини). ҚРнинг сотиб олишлар порталида рўйҳатдан ўтиш бўйича Россиянинг етказувчилари олдинди. Кўрсатилган вақт оралиғида мазкур ўлканинг 303 етказувчиси рўйҳатдан ўтган. Шу билан умумий чет эллик етказувчиларнинг сони 5.8% тузган.

Бироқ чет ўлкалик компанияларнинг фаол иштирокига қарамай, йирик шартномаларни маҳаллий ишхоналар ютиб олишган. Уларнинг ичида Циндао йўл ва кўприк корпорацияси «Лонг Хай» билан China Road and Bridge Corporationни ҳисобга олмаган.

Сон ва ҳажм

Давлат сотиб олишлар портали орқали ўтказилган танловларнинг сони 28 мингни ташкил қилган, бироқ улар кўп бўлиши ҳам мумкин. Молия министрлигининг маълумоти бўйича январь-сентябрда давлат улуши бор маҳкамалар ва маҳаллий ўзини-ўзи бошқариш органлари қошида тендер тўғрисида 55.6 мингдан ортиқ эълонлар берилган. Бироқ уларнинг ичидан юқорида кўрсатилган 28 минги амалга ошган.

Қолган 27.6 минги ёки 49.6% амалга ошмай қолган ёки буюртмачиларнинг ташаббуси билан бекор қилинган. Иккинчи ҳолат тўғридан-тўғри сотиб олишларнинг фойдасига шундай бўлган.

Энг кўп савдолашишни январь-сентябрда министрликлар билан ведомстволар бажаришган. 15.6 минг ёки 55.5% умумий сондан. Шартнома бўйича миқдори бўлса 14.18 млрд сомни ёки 45.7% тузган.

Молия министрлигидан ишионтиришларича, давлат сотиб олишлар порталидаги савдолашувдан тежалган маблағ 2.02 миллиардни ташкил қилган. Авваллари бу шартномалар бўйича 16.2 млрд сомни сарфлаш режаланган бўлса, рақобатнинг ва қулай таклифларнинг ҳисобидан 12.4% кам маблағ сарфланган.

Савдолашувларнинг сони ва ҳажми бўйича иккинчи ўринда маҳаллий ўз-ўзини бошқариш органлари туради. Улар 4.83 млрд сом суммасидаги (15.6%) 8.3 минг танлов (29.5%) ўтказишган.

Бу вазиятларда 1.12 млрд сом, ёки 23% маблағ тежалган. Бошида давлат сотиб олишларга 5.95 млрд сом сарфлаш режаланган.

Давлат ишхоналари ва давлат улуши бор компаниялар тўққиз ой оралиғида 50% ортиқ 11.97 млрд сом суммасида (38.6%) 4.2 минг танлов (14%) ўтказишган.

Компаниялар бошида чиқаса 14.65 млрд сом бўлади деб ҳисоблашган. Тежаш 2.68 млрд сомни ёки 18% тузган.

Қироллар

Бизнинг рўйҳатга 70 млн сомдан ($1 млн) 1.4 млрд сомгача ($20.6 млн) олган компаниялар кирди.

Бу ишхоналар томонидан олинган умумий маблағнинг суммаси 7 млрд 877.3 млн сомни тузди. Бу давлат сотиб олишлар бйўича умумий маблағ миқдоридан 25.4%. Энг муваффақиятлиларининг орасида II жаҳон кўчманчилар ўйинларига отчопарни реконструкциялаганлар, йўл қурувчилар, энергокомпаниялар ва нефтетрейдерлар бор.
bezymyannyj-6bezymyannyj-7

СМУ-3

Давлат шартномалари бўйича Абсолют лидерликда «СМУ-3» МЧЖ туради. Бу Чолпон-Отадаги ипподромни реконструкциялаш бўйича етказиб берувчи компания. СМУ-3 2016-йилнинг тўққиз ойида республика бюджетидан 1.422 млрд сом суммасидаги 25 транш олган. Уларнинг чидан компания биринигина (4.44 млн сом) Соқулуқ районидан Тўш-Булақ қишлоғидаги мактабни реконструкциялаш бўйича ютиб олган шартнома билан олган. Қолган барча тўловларни отчопар сабабли олган.

ЙЎЛ ҚУРУВЧИЛАР

Тизмадаги 30 компаниянинг ичидан саккизи йўл қуриш билан шуғулланади. Уларнинг бири ҳам аввалги рўйҳат билан солиштирганда ўз ўринларини йўқотмаган. III кварталда ишхоналар аввал тузилган ва янги шартномалар билан траншларни олишни давом эттиришган.

  • Циндао йўл ва кўприк корпорациясининг «Лонг Хай» МЧЖининг ҚРдаги вакиллиги 2-ўринда ва 29 млрд сом. Балиқчи–Корумду йўлидан бошқа пудратчиси. ЙЎлни ҳисобга олсак, кўчманчилар ўйинлари муносабати билан битиришган;
  • «Технотоп» МЧЖи3-ўринда ва 792 млн сом. Бишкек–Манас аэропорт автойўли реконструкциялаган;
  • «Бишкекасфальтсервис»муниципал ишхонаси 4-ўринда ва 661 млн сом. Бишкек мэриясининг кварталлар аро йўлларини таъмирлаш бўйича бош пудратчиси;
  • China Road and Bridge Corporationнинг Қирғизистондаги вакиллиги 10-ўринда ва 187 млн сом. «Транспорт коридори-1 ЦАРЭС» учинчи лойиҳасининг бош пудратчиси (Бишкек—Норин—Торугарт автоўли);
  • «Чу Прокси» ЖЧКси14-ўринда ва 141 млн сом. Мэриянинг шартномаси билан Бишкек йўлларини таъмирлаш ва қуриш;
  • «Мост Групп» МЧЖи19-ўринда ва 107 млн сом. Бишкекдаги ва Чуй областидаги йўлларни қуриш пудратчи;
  • «СуТранспромжилстрой» МЧЖи20-ўринда ва 105 млн сом. Ўшда мэриянинг буюртмаси билан йўлларни таъмирлайди;
  • «Нефтесинтез»МЧЖи 23-ўринда ва 35 млн сом. Транспорт ва йўл министрлиги молиялаган Бишкек–Норин–Торугарт, Ўш–Сариташ–Иркештам йўлини ва бошқа объектларни қуриш учун бош битум етказувчиси.

Умумий олганда саккиз компания бюджетдан 3 млрд 375.35 млн сом олган.

ЭНЕРГОКОМПАНИЯЛАР

«Бишкектеплоэнерго», «Востокэлектро» ОАЖ ва «Бишкексвет» муниципал ишхоналари бюджетдан 665 млн сомдан ортиқ маблағ олган. Уларнинг биринчиси рейтингда 5-ўринда туради ва 330 млн сом олса, иккинчиси – 8-ўринда ва 252 млн сом, учинчиси эса – 25-ўринда (рейтингга янги кирди) ва 83 млн сом.

ТРБРМРОБ

«Теле дастур ва радио эшиттириш бўйича радиорелейлик магистралларнинг республика ишлаб чиқариш бирлашмаси» ОАЖи тўққиз ой ичида КТРКдан ва ахборот ва оммавий коммуникация департаментидан рақамли теледастурлар хизмати учун 286 млн сом олган. Шунингдек, ТРБРМРОБ ҳар ойда НФМТК «Мирден» 500 минг сомдан ортиқ маблағни бино ижараси учун олган.